Hoofdstuk 1: Vraagstelling
“Nick Leeson, Joseph Jett, Jerome Kerviel... who’s next?”
1.1 Inleiding
Hoe kan het gebeuren dat door toedoen van een enkele trader KP & Co & co (KP & Co)- een belangrijke speler op de Amerikaanse investmentbanking markt - USD 350 miljoen verlies moet nemen? Mede dankzij dit onverwachte verlies besloot GE de activa van KP & CoKP & Co te verkopen, waarbij meer dan 2000 mensen hun baan verloren. Anno 2008 herhaalt de historie zich: een middelmatige handelaar blijkt in staat alle controleprocedures te omzeilen en voor Société Générale een verlies te veroorzaken van 4,9 miljard euro.
De meest gestelde vraag is hoe het KP & Co debacle heeft kunnen gebeuren. Het ligt voor de hand te stellen dat het interne controle systeem heeft gefaald, immers: wanneer het interne controle systeem optimaal had gefunctioneerd, waren de door Joseph Jett gecreëerde ‘elusive profits’ eerder aan het licht gekomen en hadden wellicht zelfs voorkomen kunnen worden. Daarnaast kan de vraag worden gesteld in hoeverre het management verantwoordelijk kan worden gehouden voor een dergelijke financiële strop. Geen eenvoudig te beantwoorden vraag daar de zaken bij KP & CoKP & Co goed gingen en de interne controle maatregelen (oppervlakkig gezien) op orde leken. Valt het management in een dergelijke situatie en in een dergelijke complexe business iets te verwijten of dient het management continue management- en internal control mechanismen aan kritisch onderzoek te onderwerpen?
1.2 Vraagstelling
Bovenstaande vragen hebben een retrospectieve focus: ‘wat ging er mis en wie is er schuldig?’ In onze ogen is echter (nog) interessanter de vraag of aan de hand van het KP & CoKP & Co (en het Barings Bank en het Société Générale) debacle inzich ...